HƯỚNG DẪN THỜI KỲ KHỞI TU
Nguvên tắc (lẽ gốc)
Chị em đã được ơn thiên triệu đến khởi công tập sự nhà thánh này, phải chỉ quyết làm thánh: Làm thánh không tại đảm đang những công việc to nức tiếng, chính là chỉ tại chu toàn bổn phận, mà bổn phận thường nhật chiếm phần đa số thời giờ trong chương trình tu trì, nên phải ráng sức làm nên nhiệm vụ đó, làm thể nào để cuối đời mình thiên thần bản mệnh có thể giới thiệu, khen mình trước mặt Chúa phán xét, lời dân Do-thái đã khen Chúa Giêsu rằng: “Người này đã làm nên mọi việc”. Trong mọi công việc ta làm phải phân biệt hai phần khác nhau hẳn:
- Ngoại diện: tức là xác là vỏ của việc, vì hành vi trước mặt kẻ khác nhận thấy được, nói chung ra không đến nỗi quá cẩu thả.
- Tinh thần: của mỗi việc tức là hồn, là ruột của mỗi việc, vì toàn người không thể kiểm điểm được nên rất dễ khiếm khuyết hoặc uổng công khiến cho Chúa mượn miệng tiên tri Hôsê bảo chúng thu nhặt nhiều mà đã bỏ vào cái túi thủng. Muốn tránh sự thiệt thòi đó, cố nhận là phải làm mọi việc vì ý ngay lành mà ý ngay lành hơn hết là làm mọi việc vì lòng mến Chúa.
Lòng mến ấy theo thánh Bosper định nghĩa: “Ý chỉ vững vàng tránh bỏ những cái tiền tài trên mặt đất và gây tính liên lạc với Chúa, kết hợp cùng Chúa bền chặt, lại cháy lửa Chúa Thánh Thần là Đấng ta bởi Người mà ra, rồi lại tìm về cùng Người.”
1.Khi thức giấc mà chưa đánh hiệu dậy:
- Hãy hồi tưởng Ngôi Hai vừa xuống thai trong lòng Đức Bà đã thưa cùng Đức Chúa Cha: “Này là con đến cho được làm theo ý Cha”. (Tv 32, 8).
- Tức thì để tay trên ngực mà thân thưa rằng: “Lạy Chúa, con tin thật Chúa đang ngự trong lòng con, này con chỗi dậy làm tôi kính mến một mình Chúa vì hy sinh để vâng ý Cha”.
- Lại tưởng như nghe tiếng Đức Chúa Giời bảo: “Này đã tới giờ dậy làm tôi cùng vâng theo thánh ý Cha”, rồi nhìn về bên tay phải xin Thiên Thần Bản mệnh rằng: “Thân lạy Thiên Thần Đức Chúa Giời là Đấng giữ con bởi lòng nhân từ Chúa đã ký thác con cho Thiên Thần, xin hãy soi sáng, gìn giữ sửa trị cùng dìu dắt con. Amen”.
2. Hiệu dậy:
- Quỳ gối trên giường,
- Tay làm dấu thánh giá,
- Miệng kêu Giêsu, Maria, Giuse, rồi đọc kinh dâng mình chung. Kinh: “Ngợi khen Chúa Kitô, đời đời chẳng cùng. Amen”.
3. Lúc ra khỏi giường:
Cầm ảnh chuộc tội hôn. Hãy nhớ khi Đức Chúa Giêsu ra khỏi lòng Đức Mẹ, đành chịu hết mọi nỗi khốn khó dưới đất này vì lòng thương ta, thì ta hãy ra mau khỏi giường sốt sắng, có ý kính Đức Chúa Giêsu và hợp một ý cùng Người.
4. Toan mặc áo:
Trước khi mặc áo dòng hãy hôn áo và than thở rằng: “ Lạy Chúa xin ban cho con mặc lấy những nhân đức xứng với áo dòng con mặc đây, để xứng đấng bậc con sắp phải ra trước mặt Chúa”.
- Đôi lúp trắng:
Hãy suy mầu trắng ám chỉ sự thanh sạch cần thiết cho được đẹp lòng Chúa nên hãy than thở rằng: “Lạy Chúa xin ban ơn cho con thà chết mù chẳng thà phạm tội gì làm cho linh hồn ra nhơ trước mặt Chúa; xin Chúa hãy lấy máu cực trọng Chúa mà rửa linh hồn con cho ra thanh sạch và cho con ăn năn ghét hết mọi tội lỗi con cho giọn”.
5. Chân bước đến chỗ rửa mặt:
Hãy nhớ lại bài sẽ ngắm và hỏi mình: “Hôm nay tôi sẽ nói với Chúa Giêsu về vấn đề gì?”
6. Vừa rửa mặt vừa than thở cùng Chúa:
“Lạy Chúa nước con rửa đây làm cho xác con được sạch các vết dơ thế nào, thì xin Chúa hãy lấy nước cùng máu bởi canh nương long thánh Chúa mà rửa linh hồn con cho nên thanh sạch như tuyết, để xứng đáng Chúa sắp ngự vào lòng con”.
7. Sắp ra nhà thờ:
Hãy suy Chúa đang chờ đợi rước lấy mình một cách âu yếm rồi than thở cùng Chúa rằng: “Con nai khát mạch nước thế nào, linh hồn con đến cùng Chúa là mạch hằng sống thể ấy. Bao giờ con sẽ đến trước nhan thánh Chúa?”
8. Vào nhà thờ:
- Lấy nước thánh làm dấu thánh giá có ý giục lòng ăn năn đau đớn các tội, nài xin Chúa rửa linh hồn con cho sạch những sự không vừa con mắt Chúa.
- Bái gối một cách kính cẩn, mắt đăm đăm nhìn Chúa trong nhà chầu, miệng đọc: “Lạy Đức Chúa Giêsu là con Đức Chúa Trời hằng sống!” (Mt 10, 6)
9.Vào ghế quỳ:
Giục lòng tin cho mạnh Chúa đang ngự trong ta và Người ngự trong phép Mình Thánh trên ban thờ, rồi thờ lạy Chúa đã dựng nên mình, Chúa là phần thưởng mình: “Lạy Chúa là Đấng phán xét con, lạy Chúa là Đấng sang trọng quá phẩm, cả vũ trụ ở trước mặt Chúa như không có; huống chỉ con là một chút hạt bụi, lệ xứng đáng ở trước mặt Chúa. Vậy con sấp mình nhận Chúa là đấng dựng nên con, cùng thật là Chúa con nữa thì con xin hợp cùng các thánh trên giời, kẻ lành dưới thế, nhất là mọi chị em trong nhà thờ này, mà thờ phượng ngợi khen Chúa”.
10. Chuông nguyện kinh:
Hãy hợp một ý với chị xướng kinh mà nguyện cho sốt sắng, kính lạy những sự mầu nhiệm Ngôi Hai ra đời làm người. Mùa Phục Sinh thì nhớ Chúa sống lại.
Hãy tha thiết xin Đức Chúa Thánh Thần dậy cách đọc kinh cho nên. Lại xin chính Ngôi Hai cùng với con cầu nguyện cho xứng đáng Đức Chúa Cha nhận.
11. Giờ đọc kinh:
Thái độ bề ngoài nghiêm trang tử tế, ngồi ngay, quỳ thẳng, hai tay để trên ghế, không tựa vào ghế, miệng đọc, tai nghe, đọc khoan, thai rõ ràng, lòng sốt sắng, đừng bỏ qua câu nào. Thấy mình chia trí, buồn ngủ, phải tự quỳ lên chống trả, vì dấu thánh giá trên mắt mà than thở với Chúa rằng: “Lạy Chúa lúc đầu con đã cam kết cùng Chúa, con đến đây đề thờ lạy Chúa, mà bây giờ con dám vô phép thế này. Ôi lạy Chúa, con yếu hèn, nhưng lòng Chúa nhân từ thương xót, xin Chúa khứng thứ tha cho con. Bây giờ con lại bắt đầu nhờ tay Chúa cao cả hoán đổi cho lòng này nên sốt sắng”. Bề trong phải đem trí suy hiểu ý nghĩa những lời mình đọc mà nhâ’t là phải chuyên cần lấy đức tin và lòng kính mến sốt sắng hằng nhớ Đức Chúa Trời ở trước mặt liên.
12. Vào giờ nguyện ngắm:
Thờ lay: “Lạy Đức Chúa Gỉêsu là Chúa con, con tin thật Chúa đang ở trước mặt con, Chúa ngự trong lòng con, con cúi mình xuống thờ lạy Chúa”.
Giuc lòng ăn năn tội: “Lạy Chúa, con chẳng đáng ở trước mặt Chúa, vì con đầy dẫy các giống tội lỗi, chẳng đáng mở lời than thở gì cùng Chúa. Nhưng con trông cậy Chúa lòng lành nhân ái đã kêu gọi con đến cùng Chúa, xin Chúa giúp con làm việc nguyện ngắm này cho nên”.
Cầu xin: “Lạy Chúa Thánh Thần, xin soi trí mở lòng con để trong giờ này con được biết và kính mến Chúa và chê ghét mình con”. Kêu van Đức Mẹ, thánh Giuse, thánh quan thầy, những vị thánh có lòng kính riêng giúp nguyện ngắm nên. Đây viết bản tóm, ai nấy cứ thứ tự mà làm.
CÁCH THỨC NGUYỆN NGẮM THEO TÂM TÌNH
Dọn xa:
- Giữ mình sạch tội, giữ lòng thanh vắng
- Dọn lời ngắm trước khi ngủ: lẽ suy, những lẽ nào.
Dọn gần:
- Đặt Chúa trước mặt, hoặc khắp mọi nơi, hoặc trong lòng rồi thờ lạy.
- Khiêm nhường ăn năn tội (đọc kinh cáo mình)
- Suy mình không thể nguyện nên. Bởi vậy xin Chúa Thánh Thần giúp.
- Thờ phượng Đức Chúa Giêsu trước con mắt
- Suy nghĩ nơi Đức Chúa Giêsu hoặc nơi các thánh vấn đề mình sẽ ngắm.
- Nghĩa vụ ta là phải:
- Thành tín: Nhờ lý luận về lẽ đức tin, thấy điều mình suy là cần, có ích, đề làm, làm vui lòng Chúa.
- Tra vấn đề mình: Ăn năn tội về dĩ vãng, hổ ngươi về hiện tại, mong ước về tương lai. Xin ơn làm việc kính mến.
- Đồng tâm với Chúa Giêsu ở trong lòng
Khiêm nhường trông cậy:
- Xin ơn cầu nguyện
- Sự cần đó
- Xin ơn đang nguyện ngắm hoặc tập nhân đức nào, hay sửa nết xấu.
- Hoặc xét: Thân tình với Chúa, lời nói Chúa, việc làm xưa.
- Hoặc đọc lại bài đã dọn, giục lòng tin, lấy làm lạ, ngợi khen, cám ơn, kính mến, vui mừng, cảm thương.
- Cộng tác với Chúa Giêsu ở trong lòng
– Dốc lòng: lập lại dốc lòng chung là nên dốc riêng:
- Dốc riêng
- Hiện để gặp ngày nay
- Có hiệu lực
- Khiêm tôn
– Định điều dốc lòng mới (theo bài ngắm).
Kết thúc:
- Cám ơn Chúa vì đã ban các ơn trong giờ ngắm.
- Xin tha lỗi vì sự biếng nhác trong giờ ngắm.
- Xin Chúa chúc phúc cho hai điều dốc lòng chung, riêng và xin ơn Chúa giúp sức cho được giữ trọn điều dốc lòng: ngày hôm nay, đời sống ta, giờ chết.
- Bó hoa thiêng liêng là ý tưởng cảm kích hơn.
- Phó thác mình trong tay Đức Mẹ.
13. Xem lễ Misa
– Dọn mình dự lễ
Đọc kinh xong, nên nhớ lại điều dốc lòng khi nguyện ngắm, đoạn hỏi mình: Tôi sắp làm gì đây?
Xem lễ Misa là đầu việc thờ phượng Chúa. Giục lòng sốt sắng ái mộ, tưởng chừng như mình đang cùng với Đức Mẹ lên núi Calvariô mà chầu chực Đức Chúa Giêsu chịu chêt cách rất đau đớn khốn nạn vì tội lỗi mình.
– Giờ dự lễ
Cung kính hết sức mà dự
- Cầm trí: thái độ phần xác
- sốt sắng: tinh thần, tấm lòng
Cách xem lễ hợp cùng Đức Mẹ:
– Bắt đầu làm lễ:
Con hãy suy rằng Đức Mẹ đang ở núi Sọ trước mặt Chúa Giêsu đóng đinh trên cây Thánh Giá.
– Đoc kinh cáo mình:
Hãy suy Đức Chúa Giêsu sầu não trong vườn Giệtsimani, hãy suy các tội và ăn năn. Đức Mẹ sẽ dạy con dâng của lễ.
– Từ bước lên bàn thờ đến đọc Phúc Âm:
Phải chuyên thờ phượng Đức Chúa Trời và Đức Chúa Giêsu. Của lễ độc nhất chỉ có một Ngôi Hai ra đời dâng mình làm của tế lễ, mới thờ phượng cho xứng thôi. Thế con phải đồng tâm với Đức Mẹ mà dâng Đức Chúa Giêsu: “Lạy Chúa, Chúa là Đấng đáng thờ phượng ngợi khen vô cùng, con hèn hạ yếu đuối, chẳng thể ngợi khen Người cho nên được; con xin dâng cho Chúa những sự xấu hổ nhuốc nhu Đức Chúa Gỉêsu đã chịu xưa”.
- Từ Phúc Ảm đến khi truyền phép:
Đền tội, con hãy suy xét các tội lỗi đã phạm nhiều lắm:
- Tội lòng lo
- Miệng nói
- Mình làm
- Bỏ việc bổn phận phải làm
- Có làm song làm không nên, lại không trung thành với ơn soi sáng, ơn mở lòng, ơn thúc giục. Chỉ có Máu Thánh Đức Chúa Giêsu mới đền tội đủ, dư thừa. Hãy nhớ đến Đức Mẹ khi xưa đã chảy nước mắt ra trên núi Calvariô vì con; con hãy khóc lóc với Đức Mẹ, và giục lòng ăn năn tội.
- Từ khi truyền phép đến khi chiu lễ: Đội ơn.
“Lạy Chúa phép tắc, lòng lành vô cùng đã ban nhiều ơn cho con, ơn chung, ơn riêng, ơn bề ngoài, bề trong khôn kể xiết, chỉ có Chúa thi ân mới thấu rõ hết trong linh hồn con, con không cảm tạ Chúa cho xứng được. Chỉ có Trái Tim Đức Chúa Giêsu là con Đức Mẹ ngự xuống trên bàn thờ mới đội ơn cho xứng mà thôi”.
- Thầy cả chịu lễ: Hãy giục lòng tin, cậy, kính mến, ưđc ao rước Chúa tưởng như chính Đức Mẹ đưa Đức Chúa Giêsu ngự xuống trên bàn thờ cho con
14. Chịu lễ:
15. Dọn xa
Giữ linh hồn cho thanh sạch, cầm trí cho hết sức, bắt đầu trưa ngày hôm trước cho đến lúc chịu lễ, dâng việc làm, lời nói, mọi ý tưởng, làm như bông hoa thiêng dâng tiến Chúa, xin ơn rước lễ nên.
Nhất là lúc toan lên giường ngủ, và sáng dậy, đáng để ý hơn.
Tối suy đến: Sáng mai sẽ được rước Chúa là vua cả giời đất, là bạn thân yêu thương ta vô cùng. Người đang mong chờ tôi đến rước lấy Người, là Đấng lòng tôi kính mến trên hết mọi sự.
- Dọn gần
Vừa khi Thầy cả bước ra làm lễ: Giục lòng tin, khiêm nhường ăn năn, trông cậy, lòng mến và ước ao, dựa vào sách dọn mình rước lễ. Hãy thầm thĩ trong lòng cho thật sốt sắng lời: “Lạy Chúa tôi, tôi chẳng đáng rước Chúa”. Lấy lòng sốt sắng trông cậy mến, ước ao…
Bắt chước thánh Augustinô: “Lạy Chúa, xin cho con được mến Chúa, mến thì tìm, tìm thì gặp thấy, gặp thì níu lấy không chịu lìa khỏi”. Làm các việc ấy một cách nồng nàn thiết tha, cho đẹp lòng Chúa Giêsu. “ Ôi! Con đã gặp Đấng lòng con kính mến; con níu lấy Người mà lòng này sẽ chẳng rời nữa”.
Cám ơn sau khi rước lễ: Phải cầm lòng, cầm trí cho hết sức, suy mình chỉ được ở với Chúa một chút mà thôi. Cho dễ cám ơn sốt sắng, thì xin Đức Chúa Giêsu cho phép hợp cùng Đức Mẹ và các thánh, các kẻ có lòng sốt sắng cám ơn Chúa thay cho, nhìn Đức Chúa Giêsu trong lòng mình như đang ẩm lấy Chúa mà hôn kính, thờ lạy.
Đoạn than thở đơn sơ thiết tình: “Lạy Chúa, con không biết kính mến Chúa thể nào cho xứng, nhưng con có sức bằng nào con ráng hết sức để kính mến Chúa. Chớ gì con được đẹp lòng Chúa như Đức Mẹ, thánh Giuse, thánh quan thày con, như các kẻ thật đẹp lòng Chúa. Lạy Chúa, Chúa muốn sao nên vậy, vì thế con xin Chúa đổi lòng con nên như ý Chúa muốn”. Dốc lòng ăn ở đẹp lòng Chúa trong ngày hôm nay. Các điều đã dốc lòng riêng, nết xấu có ý chừa, dâng cả ngày cho Chúa bây giờ.
Xin ơn riêng: Được mến say một mình Chúa, ơn bền đỗ, ơn kêu gọi đến cùng, ơn sửa mình, v.v. cầu cho Hội Thánh, kẻ thuộc về mình.
16. Nghe chuông cơm:
Bề trong nhớ ý lành vâng ý Chúa đi ăn của nuôi xác, để có đủ sức mà làm tôi Chúa, và than thở rằng: “Lạy Chúa, ý Chúa muốn cho con đi dùng bữa bây giờ, con xin vâng để lấy sức lại, chẳng có ý tìm cái sướng của vị giác. Xin Chúa hoán cải việc hèn này nên việc đẹp lòng Chúa. Vậy con xin hợp ý cùng Đức Chúa Giêsu xưa dùng của ăn, của uống khi còn ở thế gian này. Xin Chúa nhắc trí con lên cùng Chúa, cho khỏi lấy sự ăn uống làm vui, và xin cho con nhớ mình ở trước mặt Chúa luôn”.
Bề ngoài đi nhanh chân, nghiêm trang giữ con mắt đi tới chỗ mình ngồi cầm trí đọc kinh ăn cơm cho sốt sắng. Trước khi ăn phải suy ơn Chúa thương ta là thể nào, cho dù ta chẳng khó nhọc Người cũng ban lương thực cho rộng rãi hơn nhiều người khó nhọc ở ngoài mà không được bằng ta. Khi ăn phải thầm thĩ dâng việc nhỏ mọn này hợp cùng Đức Chúa Giêsu Đức Mẹ và các thánh tông đồ trong bữa ăn tối sau hết, vì nhà cơm là hình bóng nhà Tiệc ly. Bởi đó phải ăn cách khoan thai, nết na, miệng nhai tai nghe đọc sách, trí suy ngắm để cùng một trật nuôi xác cùng nuôi linh hồn một thể.
Trong mâm có của gì vừa miệng nên vì mến Chúa Giêsu mà hy sinh tí chút và ăn cứ mực thước kẻ săn sóc đã chỉ. Tuy vậy ta phải nhớ mình là người khó khăn, các đồ ăn dọn xấu tốt thế nào chẳng chê bỏ. Đồ gì chẳng vừa ý mình hãy nhớ dấm chua mật đắng Chúa Giêsu phải uống trên cây thánh giá vì yêu thương ta.
17. Làm việc xác
Trong chương trình thường nhật tu viện, thì sự làm việc phần xác chiếm phần quan trọng. Ta siêng năng làm việc xác vừa phải cho khỏi ở nhưng, thời lánh được các chước ma quỷ lẻn vào làm hại linh hồn ta.
Khi tra tay làm việc, hãy dâng việc cho Chúa, xin Chúa ban ơn cho được làm cách đẹp lòng Chúa, và ơn năng nhớ mình trước mặt Chúa liên lỉ. Đang khi làm năng hồi tâm lại nhớ Chúa trước mặt, giữ lòng bình tĩnh để dễ nói khó cùng Chúa, hay là suy tưởng một ý lành, hoặc câu sách, nhớ lại bông hoa thiêng liêng ngắm ban sáng.
Sau khi làm việc, hãy dâng việc ấy trong tay Đức Mẹ, hoặc có khuy khuyết phần nào nữa xin Đức Mẹ sửa sang cho nên tốt, để dâng lên Chúa Giêsu. Đoạn cám ơn Chúa đã giúp sức cho con trong việc này.
18. Giờ học
Khi nghe tiếng chuông, hãy thu xếp các việc cho kỹ càng mau chóng, hãy tưởng bây giờ mình được cùng với chị em dường như các tông đồ xưa hội họp nhau mà nghe lời Chúa giảng dậy khuyên bảo, cho nên hãy mau mắn kịp giờ nguyện kinh.
- Thoạt bước chân vào lớp hãy chào kính thiên thần bản mệnh của người dậy và cấc chị em. Đoạn lây lòng sốt sắng nguyện kinh Chúa Thánh Thần chung.
- Học: Ngồi thẳng, nết na, nghiêm trang, hai tay để trên bàn, mở bài học, hãy thầm thĩ trong lòng: “Lạy Chúa, xin soi sáng trí khôn và đốt lửa kính mến trong lòng con, được nhớ các điều con sẽ học trong buổi này mà làm sáng danh Chúa, cùng làm cho con được rỗi linh hồn”.
- Đang khi học, hãy ráng sức hiểu, hoặc gặp điều gì khó hiểu, hoặc phân vân cách nào, kíp kêu xin Chúa và Đức Mẹ giải thích cho. Thỉnh thoảng hãy nhắc lòng lên cùng Chúa chịu lễ thiêng liêng.
- Sau giờ học hãy cám ơn Chúa, xin Đức Mẹ, thiên thần bản mệnh ghi tạc các điều vừa học vào lòng mình cho sâu, và khi đến dịp lại xin giúp cho được thực hành.
19. Xét mình trước cơm trưa
Nghe chuông hãy kíp mau chân vào nhà nguyện. Đoạn đọc kinh cho sốt sắng, xin Chúa soi sáng cho biết các điều đã lỗi phạm đến Chúa từ sáng đến bây giờ, có làm theo như các điều đã dẫn trong sổ này không? Nhất là xét lại nhân đức hay nết xấu nào đang có ý tập hay sửa.
Xét rồi hãy giục lòng ăn năn vì các tội đã phạm, cùng bỏ nó vào lòng nhân từ Chúa là lò lửa thương yêu vô cùng, cho nó tiêu tan đi. Đoạn dốc lòng lại cho chắc chắn từ rày về sau quyết chí giữ mình cho cẩn thận hơn. Phương thế hiệu nghiệm hơn cho được chừa nết xấu đứng đầu là cầu nguyện và hãm mình. Ghi sổ xét mình cốt để sánh tuần trước với tuần sau, tháng nọ với tháng kia.
20. Giờ giải trí
Giờ chơi cần cho sức khoẻ, giúp ích cho trí não; lại nguy hiểm vì là giờ tính xác thịt được thong dong nhiều, các tính xấu dễ lộ ra, như phô trương, kiêu ngạo, lỗi đức yêu người, lòng tự ái gặp sẵn nhiều dịp. Ngoài ích lợi làm cho xác được ích, được sức mà học hành, lại giúp linh hồn tập được nhiều nhân đức một cách thuận tiện, như đức nhịn nhục, yêu người, bỏ mình, nhã nhặn, hào hiệp, công tâm.
Đến giờ chơi, mọi người phải khởi sự chơi ngay, cùng nên than thở: “Lạy Chúa, thánh ỷ Chúa định cho con nghỉ giải trí trong giờ này, để sau làm tôi Chúa cho cẩn thận hơn. Vậy xin Chúa ban cho con được giữ nết na, đằm thắm trong nhời nói việc làm, để theo gương tốt cho chị em và đẹp lòng Chúa. Lại xin Chúa ban cho con một khi hết giờ nghỉ, thì con được sức mới nỗ lực đẹp lòng Chúa hơn bầy giờ”.
Đang khi chơi: Hãy vui trong Chúa, nên hãy giữ kẻo lỗi đức nết na mà người nhà dòng lúc nào cũng phải giữ. Ví dụ: reo cười hay là nói lớn tiếng quá, cướp nhời nhau, lỗi trật tự; phải giữ lịch sự, kính nể chiều ý chị em; đừng nói cứng cỏi, cố chấp, chỉ bênh ý riêng mình; đừng bàn chuyện phù phiếm giả ưá thế gian, cũng đừng cải lẽ vô ích. Hết mọi người phải cùng chơi chung, đừng chơi riêng với ai quá, đừng chơi chỗ cấm. Không nên ở nghiêm nghị, lòng lại rầu rĩ khó mặt, phải tự nhiên vui vẻ, đơn sơ, ngay thật, sấn lòng nghỉ chơi vì đức vâng nhời, và thỉnh thoảng ra sức nhớ mình ở trước mặt Đức Chúa Trời.
21. Giờ nghỉ trưa
Hết giờ chơi, nghe hiệu mọi người phải đi nghỉ ngay, giữ sự ở lặng cho tới giường mình. Hãy lấy nước thánh làm dấu trên mình, phó linh hồn trong Trái tim Đức Chúa Giêsu, và nghĩ như Người phán cùng mình rằng: “Bây giờ con hãy ngủ và nghỉ trong Trái tim Cha”. Hãy lấy lời vua thánh Đavít mà than cùng Chúa rằng: “Tôi sẽ ngủ, và nghỉ bằng an nơi Trái tim Chúa tôi”. (Tv 9,4) Không được cởi áo ngoài ra, nằm nết na, hai tay để xuôi xuống hay cách nào xứng sự nết na.
22. Hiệu dậy
Mau mắn quỳ trên giường, làm dấu thánh giá và đọc lời than thở: “Lạy Lái tim Thánh Thể Đức Chúa Giêsu, xin Cha ban cho con được thêm lòng tin, lòng cậy, lòng kính mến Trái tim Cha một ngày một hơn”.
Đoạn xuống rửa mặt và đi lại cho tỉnh để dọn mình đọc kinh và than thở cùng Chúa rằng: “Lạy Chúa, con xưng thật con chẳng đáng đến trước mặt Chúa, song xin Chúa dủ thương tha phép cho con được cùng với các thiên thần đến chầu chực Chúa”. (Vào nhà thờ làm các việc theo từ số 7 đến số 11 ban sáng).
23. Đọc kinh tối
Nghe chuông, mọi người ở lặng nhặt, hãy ra sức hồi tưởng: “Này là một ngày trong đời con đã hết rồi. Chúa đã có ý ban ngày này cho con tấn tới trong đàng nhân đức và thêm lòng kính mến Chúa. Song tiếc thay, con đã dùng thế nào? Vậy xin Chúa tha mọi tội lỗi con đã làm trong ngày hôm nay, cùng xin ban ơn cho con đọc kinh trong giờ này cách sốt sắng, để bù lại mọi việc con làm trong ngày hôm nay. Lạy Đức Mẹ Đồng trinh, xin Đức Mẹ phù hộ cho con được ơn trọng ấy”.
24. Xét mình chung
a) Phần đầu
- Thờ lậy Chúa đang ở trước mặt.
- Tạ ơn vì những ơn lành đã ban trong ngày hôm nay.
- Xin ơn Chúa Thánh Thần soi sáng.
b) Phần thân
Xét mình cứ thứ tự số đã chỉ. Nhớ lấy để sáng mai biên vào cặp. Xét chung lại lời nói, việc làm, suy tưởng, việc bỏ hoặc làm không nên. Nghĩa vụ đối với Chúa, đối với người ta, đối với chính mình. Tra cho kỹ tại căn cớ nào làm cho mình lỗi phạm, hoặc cứ thứ tự thời giờ.
Ăn năn thống hối chỉ việc đền tội, phạt vì sự lỗi. Dốc lòng lại.
Chỉ phương thế phải dùng ngày hôm sau, hay chước gì khôn khéo.
C. Phần kết
Cầu nguyện xin ơn cho được giữ hơn.
- Sự sông bề trong
Cúi xin Chúa Thánh Thần ban ơn soi sáng cho con được biết giữ lấy sự sống bề trong cho nên.
Những việc phải làm cho được nuôi sự sống bề trong:
a. Nhìn xem Chúa
Nghĩa là lấy đức tin mà trông xem Chúa ở trước mặt ta luôn, dù ta ở đâu, làm việc gì, thì hằng có Chúa ở bên ta, như một người bạn nghĩa thiết. Người không ngăn trở ta làm việc, một giúp ta làm việc cho nên, và việc gì chẳng nên thì bảo ta chớ làm.
b. Nghe Chúa truyền
Nghĩa là chăm chỉ chóng vánh nghe lời Chúa khuyên lơn, ngăn cấm. Có nhiều cách thế: Khi thì Người soi sáng, chỉ dẫn bề trong, khi thì Người chỉ vẽ bề ngoài bởi một câu sách ta đọc, hoặc bởi một lời lành ta nghe trên tòa giảng, trong tòa giải tội, hay là bởi một chị em bạn.
c. Mến yêu
Nghĩa là ta phải năng giục lòng mến yêu Chúa, và xin Chúa đốt lửa kính mến trong lòng ta. Năng dùng những lời nguyện tắt mà cầu xin sự ấy.
d. Tưởng nhớ
Thường mến thương ai thì năng tưởng nhớ đến kẻ ấy. Nếu ta năng giục lòng mến Chúa, tất nhiên ta cũng năng nhắc trí đến Chúa trong mọi việc ta làm.
e. Cầu nguyện, thở than
Mỗi lần nhớ đến Chúa, thì hoặc là cầu nguyện, hoặc là than thở, nói khó cùng Chúa như nguyện rằng: “Lạy Chúa, xin giúp con làm việc này cho nên,”hoặc “Lạy Chúa, xin làm phép lành cho con”.
Những phương pháp phải dùng:
Muốn đạt tới đến sự sống thiêng liêng bề trong, nghĩa là muốn cho Chúa giúp ta được dễ dàng mà sống thiêng liêng bề trong một cách như tự nhiên vậy, thì ta phải có sáu phương pháp này :
Lương tâm tinh sạch mọi đàng,
Lòng càng thanh tịnh trí càng tinh anh.
Việc làm thảy phải ngay lành,
Tĩnh tâm khắc kỷ, ngôn hành hẳn hoi.
Tinh thân với Chúa đừng nguôi,
Yêu mình cũng phải yêu người như ta.
Trích Gia Sản Dòng Chị Em Con Đức Mẹ Mân Côi – Chí Hoà